اگر همیشه بعد از یک تصمیم اشتباه در گذشته به خودتان گفتهاید “کاش جور دیگری رفتار میکردم”، جمله شرطی نوع سوم (Third Conditional) کلید طلایی برای بیان پشیمانیها و سناریوهای فرضی گذشته است. این ساختار به شما امکان میدهد تا دربارهی موقعیتهای غیرواقعی در گذشته صحبت کنید و تأکید کنید که اگر شرایط متفاوت بود، نتیجه دیگر میشد. در این راهنما، ساختار، مثالهای واقعی، نکات کاربردی و تمرینهای عملی ارائه میکنیم تا با جمله شرطی نوع سوم مثل یک گویشور حرفهای انگلیسی ارتباط برقرار کنید.

پکیج آموزش زبان انگلیسی: از مبتدی تا پیشرفته
۶,۳۰۰,۰۰۰ تومان۴,۱۵۰,۰۰۰ تومانهمین الان دوره را تهیه کنیدفهرست مطالب
- چرا جملات شرطی نوع سوم مهماند؟
- ساختار جمله شرطی نوع سوم
- اجزای If-Clause
- اجزای Main Clause
- 🎬 مثالهای واقعی از زندگی روزمره
- 📷 نمودار فرضی با توضیح سئوشده
- ✅ نکات اجرایی برای جلوگیری از اشتباهات رایج
- 🧩 جدول مقایسه سه نوع Conditional
- 🌍 منابع خارجی معتبر
- 📚 پرسشهای متداول
- 📢 گام بعدی و فراخوان به اقدام
چرا جملات شرطی نوع سوم مهماند؟
وقتی میخواهید در مورد پشیمانیهای گذشته، فرصتهای از دست رفته یا سناریوهای فرضی قبل از زمان حال صحبت کنید، جمله شرطی نوع سوم بهترین ابزار شماست. این ساختار:
- احساسات عمیق و تجربههای تاریخی را بهخوبی منتقل میکند.
- در نوشتارهای رسمی و غیررسمی مانند خاطرات، داستاننویسی و مقالات تحلیلی کاربرد دارد.
- به شنونده یا خواننده نشان میدهد که شما میتوانید جزئیات کامل یک واقعه را بازسازی کنید.
ساختار جمله شرطی نوع سوم
جمله شرطی نوع سوم شامل دو بخش اصلی است: شرط (If-Clause) و نتیجه (Main Clause).
اجزای If-Clause
- If + فاعل + فعل به صورت Past Perfect
- مثال قالبی: If I had studied harder
اجزای Main Clause
- فاعل + would have / could have / might have + Past Participle
- مثال قالبی: I would have passed the exam
🧩 خلاصهی ساختار در یک نگاه:
| بخش | ساختار | مثال کامل |
|---|---|---|
| شرط (If-Clause) | If + Past Perfect | If she had known about the traffic |
| نتیجه (Main Clause) | فاعل + would/could/might + Past Participle | she would have arrived on time |
🎬 مثالهای واقعی از زندگی روزمره
- پشیمانی دربارهی تحصیل:
If I had taken that online course, I could have improved my career prospects.
اگر آن دوره آنلاین را گذرانده بودم، میتوانستم چشمانداز شغلیام را بهبود ببخشم. - فرصتی که از دست رفت:
If they had booked tickets earlier, they would have gotten better seats.
اگر آنها زودتر بلیطها را خریده بودند، صندلیهای بهتری میگرفتند. - سناریوی خیالی در پروژهی کاری:
If our team had communicated more effectively, we might have avoided the delay.
اگر تیم ما مؤثرتر ارتباط برقرار کرده بود، شاید از تأخیر جلوگیری میکردیم.
📷 نمودار فرضی با توضیح سئوشده

alt=”نمودار ساده نمایش ساختار If-Clause و Main Clause در جمله شرطی نوع سوم انگلیسی”
✅ نکات اجرایی برای جلوگیری از اشتباهات رایج
- هرگز در If-Clause از would have استفاده نکنید.
- ترتیب فعلها مهم است: ابتدا Past Perfect (had + Past Participle)، سپس would have.
- برای افسوس بیشتر میتوانید از might have یا could have در Main Clause بهره ببرید.
- شرط و نتیجه قابل جابجایی نیستند؛ اگر شرط جلو بیاید، comma الزامی است:
If I had saved more money, I would have bought that car. - برای منفی کردن شرط، not را بعد از had قرار دهید:
If she hadn’t missed the bus, she would have arrived on time.
🧩 جدول مقایسه سه نوع Conditional
| نوع شرط | If-Clause | Main Clause | کاربرد |
|---|---|---|---|
| First Conditional | If + Simple Present | will/can + Base Form | احتمال واقعی در آینده |
| Second Conditional | If + Simple Past | would/could/might + Base Form | فرض غیرواقعی در زمان حال |
| Third Conditional | If + Past Perfect | would/could/might + Past Participle | سناریوهای غیرواقعی گذشته |
🌍 منابع خارجی معتبر
برای مطالعهی بیشتر و تمرینهای پیشرفتهتر:
- British Council – Third Conditional Exercises
https://www.britishcouncil.org/learn-english/grammar/third-conditional - Cambridge Dictionary – Conditional Sentences Types
https://dictionary.cambridge.org/grammar/british-grammar/conditional-sentences
📚 پرسشهای متداول
س: تفاوت بین could have و might have در جملهی شرطی نوع سوم چیه؟
پاسخ: could have اغلب توانایی یا فرصت را نشان میدهد و might have احتمال کم را. مثلاً:
If I had known, I could have helped (توانایی) / might have helped (احتمال).
س: آیا میتوان از should have به جای would have استفاده کرد؟
پاسخ: should have برای ابراز پشیمانی یا نصیحت گذشته به کار میرود، اما در سومین شرطیه همیشه از would/could/might have استفاده کنید.
س: چطور منفی بنویسم؟
پاسخ: not را بعد از had میآوریم:
If they hadn’t received the email, they would have missed the meeting.
س: آیا میتوان شرط را به پایان جمله برد؟
پاسخ: خیر، در Third Conditional نمیتوان شرط را جابجا کرد. اگر ابتدای جمله بیاید، comma بیاورید.
س: چطور جملهی معکوس (inversion) بسازیم؟
پاسخ: در صورت رسمینوشتاری میتوان از inversion بهره برد:
Had I known about the delay, I would have informed you.
📢 گام بعدی و فراخوان به اقدام
حالا که ساختار و کاربردهای جمله شرطی نوع سوم را میشناسید، وقت آن است که تمرین عملی داشته باشید:
- پنج تجربهی شخصی یا تاریخی خود را بنویسید که در آنها از Third Conditional استفاده کنید.
- این جملات را در بخش نظرات با دیگران به اشتراک بگذارید و بازخورد بگیرید.
- اگر میخواهید یک دفترچه تمرین رایگان و چکلیست گرامری برای هر سه نوع Conditional دریافت کنید، در خبرنامهی ما عضو شوید و لینک دانلود را بلافاصله در ایمیلتان دریافت کنید!
با این تمرینها، مهارت شما در بیان سناریوهای فرضی گذشته به سطح حرفهای خواهد رسید—و مکالمهها و نوشتههایتان عمیقتر و تأثیرگذارتر از همیشه خواهد شد.
- کدام جمله شرطی نوع سوم است؟
a) If I knew about the party, I would go.
b) If I had known about the party, I would have gone.
c) If I know about the party, I will go.
d) If I had knew about the party, I would have gone.
پاسخ: b)
توضیح: شرطی نوع سوم نیاز به If + Past Perfect و would have + Past Participle دارد. گزینه b در عبارت شرط «had known» و در نتیجه «would have gone» را درست بهکار برده است. - جای خالی را پر کنید:
If they ___ (submit) the report earlier, the manager ___ (approve) it immediately.
a) submitted / would approve
b) had submitted / might have approved
c) submitted / might have approved
d) had submitted / would have approved
پاسخ: d)
توضیح: در شرطی نوع سوم در If-Clause از Past Perfect («had submitted») و در Main Clause از would have + Past Participle («would have approved») استفاده میشود. - کدام گزینه نشاندهنده پشیمانی فرضی در گذشته است؟
a) If she had saved more money, she would travel more.
b) If she saved more money, she would have traveled more.
c) If she had saved more money, she would have traveled more.
d) If she has saved more money, she will have traveled more.
پاسخ: c)
توضیح: ساختار کامل سومین شرطی «If + Past Perfect» و «would have + Past Participle» را در گزینه c داریم و بهدرستی پشیمانی گذشته را نشان میدهد. - جای خالی را پر کنید:
If I ___ (not / dislike) math, I ___ (become) an engineer.
a) didn’t dislike / would have become
b) hadn’t disliked / would become
c) hadn’t disliked / would have become
d) don’t dislike / would have become
پاسخ: c)
توضیح: منفی کردن در If-Clause با hadn’t + Past Participle صورت میگیرد («hadn’t disliked») و در نتیجه از «would have become» استفاده میشود. - جمله زیر را اصلاح کنید:
If he had went to the event, he would have met the CEO.
a) If he goes to the event, he will meet the CEO.
b) If he had gone to the event, he would have met the CEO.
c) If he had gone to the event, he would meet the CEO.
d) If he had gone to the event, he will have met the CEO.
پاسخ: b)
توضیح: فعل go در Past Perfect باید «had gone» باشد. گزینه b بهدرستی «had gone» و «would have met» را استفاده کرده است. - کدام ساختار منفی صحیح شرطی نوع سوم است؟
a) If they not had arrived, they would have missed the show.
b) If they hadn’t arrived, they would miss the show.
c) If they hadn’t arrived, they would have missed the show.
d) If they didn’t arrive, they would have missed the show.
پاسخ: c)
توضیح: برای منفی کردن شرط سوم «hadn’t + Past Participle» (hadn’t arrived) و در Main Clause «would have + Past Participle» (would have missed) بهکار میرود. - انتخاب گزینه درست:
If you ___ (eat) more fruits, you ___ (feel) healthier now.
a) had eaten / would have felt
b) ate / would have felt
c) had eaten / would feel
d) ate / would feel
پاسخ: a)
توضیح: شرط سوم ایجاب میکند در If-Clause از Past Perfect («had eaten») و در نتیجه از «would have felt» استفاده شود. - کدام جملهی معکوس (inversion) در عبارت شرطی نوع سوم درست است؟
a) Had you known about the problem, you would have warned me.
b) You had known about the problem, had you would warned me.
c) Had you knew about the problem, you would have warned me.
d) Had you knew about the problem, would have warned me.
پاسخ: a)
توضیح: در inversion شرط سوم «Had + Subject + Past Participle» (Had you known) درست است. فعل «knew» شکل گذشته ساده است و برای inversion باید Past Participle («known») باشد. - جای خالی را پر کنید:
If I ___ (not / see) the road sign, I ___ (crash) into the barrier.
a) didn’t see / would crash
b) hadn’t seen / would have crashed
c) hadn’t seen / would crash
d) didn’t see / would have crashed
پاسخ: b)
توضیح: ساختار شرطی سوم «hadn’t seen» و «would have crashed» را صحیح بهکار برده است. - انتخاب گزینه درست:
If our team ___ (communicate) more clearly, we ___ (avoid) misunderstandings.
a) communicated / would have avoided
b) had communicated / would avoid
c) communicated / would avoid
d) had communicated / would have avoided
پاسخ: d)
توضیح: برای شرط سوم «If + Past Perfect» («had communicated») و در نتیجه «would have + Past Participle» («would have avoided») صحیح است.


